Bạn có đang mắc Hội chứng sợ Chủ nhật Sunday Syndrome?

Hội chứng sợ Chủ nhật Sunday Syndrome là gì? Ảnh: Pexels

Mỗi người đều có thời gian như nhau, 24 giờ mỗi ngày, 7 ngày 1 tuần… Nếu làm việc văn phòng công sở như đại đa số, chúng ta làm việc 5 ngày trong tuần, từ thứ Hai đến thứ Sáu. Theo bạn, thứ mấy là ngày khó khăn nhất trong tuần?

Tôi nhớ một người bạn nói rằng với cô ấy, Chủ nhật là ngày khó khăn nhất trong tuần. “Thứ Hai, thứ Ba bắt đầu tuần mới với năng lượng dồi dào, còn thứ Tư và thứ Năm thì hân hoan, cảm thấy như cuối tuần đang đến gần. Thứ Sáu, thứ Bảy cuối tuần rộn ràng, tung tăng. Riêng Chủ nhật thì trống rỗng. Thậm chí là buồn bã”, cô ấy chia sẻ.

Tại sao Chủ nhật – ngày nghỉ cuối tuần như đang mang một nỗi ám ảnh vậy nhỉ?

Hội chứng sợ Chủ nhật Sunday Syndrome là gì?

Ý tưởng cho rằng chúng ta hạnh phúc hơn vào các ngày trong tuần so với cuối tuần có vẻ trái ngược với trực giác. Tuy nhiên, nó có một lời giải thích về mặt tâm lý. Nhiều nghiên cứu tâm lý cho thấy mọi người có xu hướng cảm thấy hạnh phúc hơn khi mong đợi một sự kiện thú vị (như cuối tuần chẳng hạn) hơn là trong chính sự kiện đó.

Thứ Năm và/hoặc thứ Sáu có một sức hút đặc biệt vì chúng là khúc dạo đầu cho sự nghỉ ngơi, thời gian rảnh rỗi, tự do. Hiện tượng này được gọi là “hiệu ứng cuối tuần” hay “niềm vui mong đợi”. Khi não tưởng tượng điều gì đó tích cực sắp xảy ra, nó không chỉ tạo ra sự nhiệt tình mà còn kích hoạt dopamine, chất dẫn truyền thần kinh tạo nên cảm giác hài lòng.

Vào những ngày này, ngoài việc mong đợi những khoảnh khắc được tách biệt, chúng ta còn có cảm giác mình đã hoàn thành trách nhiệm. Điều này mang lại cảm giác nhẹ nhõm. Kỳ lạ thay, lời hứa về sự nghỉ ngơi này thậm chí còn dễ chịu hơn cả chính ngày cuối tuần. Bởi vì chúng ta sống trong thế giới tưởng tượng, nơi mọi thứ đều có thể.

Ngược lại, Chủ nhật thường được đánh dấu bởi thứ mà chúng ta gọi là “lo lắng trực chờ”. Chúng ta bận lòng về các trách nhiệm/kế hoạch sắp tới, ví dụ như công việc, họp hành, hoặc thói quen thường ngày.

Bộ não có xu hướng nhìn về tương lai

Chủ nhật đặt chúng ta vào một thực tế khác. Mặc dù về mặt kỹ thuật, đó vẫn là ngày nghỉ làm, là một phần của sự nghỉ ngơi. Song, nó thường được coi là lời nhắc nhở rằng thói quen đang đến gần. Tâm trí chúng ta đã đi trước qua thứ Hai, dự đoán các lịch trình, chuẩn bị các công việc lẫn sắp xếp hàng loạt task phải làm.

Trên thực tế, đó không phải lỗi của Chủ nhật, mà là do nhận thức của chúng ta. Chính chúng ta biến ngày cuối tuần thành sự kết thúc của thời khắc tự do. Để rồi trải qua chúng với một sự lo lắng nhất định. Khách quan mà nói, có thể Chủ nhật sẽ tốt hơn thứ Sáu vì không có nghĩa vụ hoàn thành công việc nào liên quan.

Tâm trí liên tục dự đoán tương lai. Não bộ xử lý sự mong đợi. Nó được lập trình để tìm kiếm phần thưởng và tránh né nỗi đau. Đó là lý do tại sao kỳ vọng về một điều gì đó tích cực, chẳng hạn như một cuối tuần rảnh rỗi hay một sự kiện xã hội, sẽ kích hoạt hệ thống khen thưởng và tạo ra những cảm xúc tích cực. Ngược lại, kỳ vọng về một điều gì đó tiêu cực, như việc quay trở lại làm việc, lại kích hoạt hệ thống cảnh báo và tạo ra sự lo lắng.

Chúng ta sống ở chế độ chờ

Chúng ta liên tục sống hướng về tương lai, thông qua việc lên kế hoạch, mơ ước cùng những chờ đợi điều gì đó sắp tới. Và rồi dường như bỏ qua những thứ đã/đang có. Điều này không hẳn là xấu, nhưng nó sẽ trở thành vấn đề khi tách chúng ta khỏi hiện tại.

Chúng ta liên tục bị mắc kẹt trong một “chế độ chờ đợi”. Nào là chờ đợi cuối tuần, mừng rỡ vì sắp đến thứ Sáu TGIF (Thank God It’s Friday), nôn nao kỳ nghỉ Lễ/phép năm, mong ngóng thành tựu lớn tiếp theo… Chính sự chờ đợi này khiến chúng ta đánh giá thấp những khoảnh khắc thường ngày vốn thực sự định hình cuộc sống của mình.

Một ví dụ phổ biến là khi chúng ta làm việc chăm chỉ để đạt được điều mình thực sự mong muốn: thăng chức, kỳ nghỉ mơ ước, một dự án quan trọng. Khi cuối cùng đạt được điều đó, thay vì tận hưởng trọn vẹn thành quả, chúng ta lại nghĩ về thử thách tiếp theo hoặc những gì vẫn còn thiếu thiếu.

Sự bất mãn nối tiếp này là dấu hiệu cho thấy chúng ta quá tập trung vào tương lai chứ không phải hiện tại. Nếu không học cách trân trọng hiện tại, ngay cả những trải nghiệm được mong đợi nhất cũng có thể trở nên trống rỗng vì chúng ta sẽ luôn nghĩ về những điều sắp tới.

Giải pháp cho Hội chứng sợ Chủ nhật Sunday Syndrome: sống ở hiện tại và học cách tìm lấy sự cân bằng

Mặc dù tận hưởng và theo đuổi ước mơ là điều tuyệt vời, nhưng việc cố gắng quay trở lại khoảnh khắc hiện tại cũng rất quan trọng. Sự kết nối này mang lại hạnh phúc và giúp chúng ta tránh xa lo lắng.

Phương tiện truyền thông xã hội, quảng cáo cùng các tiêu chuẩn văn hóa đại chúng không ngừng tấn công ta bằng hình ảnh đẹp đẽ, sang chảnh, hạnh phúc và thành công. Nó vô tình tạo ra những kỳ vọng không thực tế. Đồng thời tạo một môi trường củng cố sự so sánh liên tục giữa mọi người, cũng như nuôi dưỡng những kỳ vọng phóng đại, lý tưởng hóa phi thực tế. Việc theo đuổi hạnh phúc hoàn hảo liên tục này có thể dẫn đến vỡ mộng, thất vọng và bất mãn.

Hội chứng sợ Chủ nhật Sunday Syndrome là một ví dụ rõ ràng về việc sự mong đợi, dù tích cực hay tiêu cực, có thể biến đổi trải nghiệm cảm xúc của con người như thế nào. Và bài học rút ra ở đây là chúng ta không thể kiểm soát những gì sẽ đến, nhưng có thể chọn cách sống hòa mình trong khoảnh khắc hiện tại.

Giải pháp tối ưu cho ngày Chủ nhật là tập trung chăm sóc bản thân, tăng cường nghỉ ngơi, ngắt kết nối vào cuối ngày với mọi thứ kích thích âu lo. Như vậy, bạn có thể bắt đầu ngày đầu tuần một cách bình tĩnh, cùng những điều tốt đẹp khác.

Ngoài ra, mỗi ngày, bạn có thể thực hành lòng biết ơn, chấp nhận sự bất định và tận hưởng mọi khoảnh khắc xảy đến trong này. Điều quan trọng nữa là phải hạn chế kỳ vọng, nên tập trung vào những mục tiêu thực tế và linh hoạt. Hãy nhớ rằng, mọi thứ có thể không diễn ra như dự định. Và điều đó không sao cả. Bạn cứ mơ về những lời hứa hẹn, về những điều tốt đẹp sắp tới, nhưng tận hưởng hiện tại, bất kể đó là ngày nào trong tuần!