Avatar 3 (Avatar: Fire and Ash) đang trình chiếu tại các rạp phim, bộ phim đã nhận được về loạt review, với điểm chung khen ngợi nhiều về kỹ xảo nhưng cho rằng phim thiếu hụt về chiều sâu nội dung. Ảnh: 20th Century Studios
Avatar: Fire and Ash là một bộ phim không chỉ khiến bạn muốn móc hầu bao cho vé IMAX 3D, mà còn có khả năng khiến người cận thị sẵn sàng chồng hai lớp kính để theo dõi. Đó là điều dễ quan sát được từ những suất chiếu đông đúc của bộ phim bất chấp khung giờ thấp điểm như lúc 8 giờ 30 sáng.
Cuộc chiến săn vé ra rạp đang vô cùng khốc liệt khi thương hiệu phim này chưa từng khiến khán giả phải đắn đo rằng họ có nên thưởng thức trên màn hình lớn hay không. Có vậy, chúng ta mới cảm nhận được hết cái kỳ diệu trong thế giới thần thoại của phim, và sự tài tình của đạo diễn James Cameron khi ông vung đũa phép và mang đến những kỹ xảo điện ảnh tối tân nhất.
Tuy nhiên, khó có thể chấm Avatar: Fire and Ash là một tác phẩm mười phân vẹn mười. Bộ phim mang đến những màn ảo thuật kỹ xảo mãn nhãn, song chưa truyền tải được toàn bộ tham vọng nội dung của James Cameron.
Review phim Avatar 3 (Avatar: Fire and Ash): Khoái cảm nghe – nhìn không đối thủ do James Cameron tạo dựng
Avatar: Fire and Ash khai thác nhiều bối cảnh hoành tráng qua những trận chiến trên không, dưới nước sâu, trong rừng thẳm… cho thấy được vũ trụ điện ảnh tân tiến của James Cameron. Ảnh: 20th Century Studios
Review Avatar 3, đây là bộ phim khiến người xem có cảm giác xem 2D là thiệt thòi, bởi giá trị của nó chỉ thực sự bộc lộ trọn vẹn ở những định dạng chiếu đặc biệt, tức đúng nghĩa một tác phẩm sinh ra cho rạp chiếu.
Đeo lên chiếc kính 3D rồi, cảm giác của bạn sẽ không mấy khác biệt với Jake Sully khi anh lần đầu bước vào “avatar” của mình vào năm 2009.
Bộ phim có những trận chiến hoành tráng trên không, trên rừng, dưới biển. Bạn được chạy, bay nhảy, bơi trên những dòng nước sâu và những khu rừng thẳm cùng nhân vật. Thỉnh thoảng, bạn sẽ bắt gặp mình vô thức né một tán cây, đưa tay hứng lá rơi như thể mình đang cùng các nhân vật băng qua những mảng xanh kỳ vĩ tại Pandora.
Những phân cảnh dưới nước đặc biệt xuất sắc, không phải theo cách James Cameron từng khắc họa thế giới đại dương kỳ diệu giống trong Avatar: The Way of Water, mà là qua những cảnh nhân vật ngụp lặn dưới lòng sông suối để ẩn mình khỏi kẻ địch. Cái tài tình của James Cameron là tái hiện cảm giác chịu áp lực nước, hoảng loạn với những cú máy khiến người xem phải nín thở cùng nhân vật.
Bộ phim vẫn có được thế giới đại dương kỳ diệu như Avatar: The Way of Water (2022), nhưng đồng thời có những phân cảnh khơi dậy nỗi sợ của người xem. Ảnh: 20th Century Studios
Một lời khen lớn khác nhất định phải dành cho phong độ xây dựng những nhân vật ảo nhưng lại rất người của James Cameron trong suốt ba phần phim Avatar. Đằng sau sự thành công này là sự “cổ hủ” của vị đạo diễn khi vẫn sử dụng công nghệ motion capture ghi lại chuyển động và biểu cảm của diễn viên, rồi dùng CGI để “trang điểm” cho nhân vật, giữ trọn lại thần thái trong từng chuyển động lẫn biểu cảm.
Ông nhiều lần nhấn mạnh mình không sử dụng AI tạo sinh dù chỉ một giây vì muốn tôn trọng diễn viên và cảm xúc mà các diễn viên thể hiện, cũng như quan tâm đến mong cầu thực sự của khán giả, đó là được cảm nhận cảm xúc thật.
Varang, nữ tộc trưởng của bộ tộc Người Tro Mangkwan, dù vào vai phản diện, có sức hút lớn với khán giả. Nữ diễn viên vào vai là Oona Chaplin. Ảnh: 20th Century Studios
Bên cạnh đó, James Cameron cũng có nền tảng con người để xây dựng những nhân vật của mình. Phần phim này giới thiệu hai bộ tộc mới: tộc thương nhân gió Tylarium và tộc Người Tro Mangkwan. Tylarium được lấy cảm hứng từ những người du mục từng rong ruổi trên Con đường Tơ lụa trong quá khứ. Họ bay trên bầu trời, di chuyển theo mùa, không chỉ trao đổi hàng hóa mà còn trao đổi thông tin – một bộ tộc vô cùng cuốn hút vì sự gần gũi của họ với lịch sử và văn hóa. Ngược lại, những Người Tro Mangkwan là một bộ tộc mang tính đe dọa và cướp bóc.
Nhà thiết kế phục trang Deborah L. Scott cũng đã lấy cảm hứng từ trang phục truyền thống của các cộng đồng bản địa, phát triển kỹ thuật thủ công riêng, rồi kết hợp cùng công nghệ hiện đại để tạo nên hàng nghìn bộ trang phục và đạo cụ.
Hơn 3.000 người đã dồn toàn bộ tâm huyết trong suốt 4 năm sản xuất, với số lượng cảnh VFX lên tới 3.500. Việc xóa nhòa ranh giới giữa thực và ảo để dẫn dắt khán giả bước vào một thế giới mộng tưởng như trong giấc mơ hoàn toàn không phải là lời nói quá với năng lực kỹ xảo điện ảnh mà James Cameron thể hiện qua Avatar: Fire and Ash. Sự hoành tráng của phim đã bảo chứng cho lời khẳng định của James Cameron trong rất nhiều buổi họp báo, đấy là khung hình nào cũng là khung hình được đầu tư nhất.
Tuy nhiên, James Cameron chưa thể biến Avatar: Fire and Ash thành phần giàu cảm xúc nhất franchise
Review Avatar 3: James Cameron có tham vọng truyền tải nhiều thông điệp trong phim, nhưng cách khắc họa vẫn chưa xứng đáng. Ảnh: 20th Century Studios
Hoá ra hệ luỵ của việc mang đến cho khán giả những khung hình choáng ngợp về phần nghe – nhìn, chính là khiến họ phân tán sự tập trung khỏi thông điệp của phim, khó cảm nhận trọn vẹn tính tự sự.
Tạp chí TIME, trang tin The Guardian… đều cho rằng vấn đề trong Avatar: Fire and Ash khá nhàm. Không ít nhà phê bình nhận xét bộ phim đã không thoát khỏi “lời nguyền phần 3” (threequel curse) – một ý niệm truyền miệng phản ánh tình trạng nhiều phần phim thứ ba trong các franchise ăn khách luôn có dấu hiệu hụt hơi về mặt cảm xúc so với các phần trước.
Ý kiến của giới phê bình khác với những gì James Cameron từng cam kết. Ông từng nhấn mạnh rằng Avatar: Fire and Ash là tác phẩm mang tính “hoàn chỉnh” của loạt phim cũng như có nhiều điểm mới:
“Nếu phần 1 là để giới thiệu thế giới quan, phần 2 là câu chuyện về gia đình, thì tác phẩm lần này sẽ mang tính hoàn tất. Không còn điều gì dang dở. Những thử thách, nỗi đau mà các nhân vật trải qua, mọi dòng chảy câu chuyện đều đi đến hồi kết. […] Đây là phần phim giàu cảm xúc nhất và cũng đạt mức hoàn thiện kỹ thuật cao nhất trong toàn bộ series.”
Ảnh: 20th Century Studios
Quả thực, cách ông đặt lời thoại mỏng, “thả câu” tình tiết mâu thuẫn, cách James Cameron chọn kết thúc bộ phim cũng rất kiểu mẫu với phong cách của ông và thông điệp xuyên suốt hai phần phim trước, như cách mà mọi nàng công chúa Disney bản hoạt hình đều có “hạnh phúc mãi về sau” dù có trải qua chuyện gì đi nữa. Câu chuyện bao trùm vẫn là thông điệp phản đế quốc, phản chiến và phê phán lòng tham vô đáy của nhân loại, đan cài tình hình lên án bạo lực súng đạn, chiến sự, xung đột sắc tộc căng thẳng hiện tại, nhưng lại không thể mang đến cảm giác cảnh tỉnh trong lần xem đầu tiên.
Có lẽ phải đến lần xem thứ 2, thứ 3 thì phần đông khán giả mới có thể bỏ qua lớp phủ kỹ xảo để chạm đến tầng sâu hơn của phim. Khi đó, họ mới thấy được những thông điệp khác biệt so với phần trước, về những nỗi đau, sự mất mát và sang chấn trong mỗi nhân vật, và cách họ chuyển hóa những điều đó thành thù hận, thù hận lại sinh ra xung đột và bạo lực.
Varang, tộc trưởng của bộ lạc Mangkwan (Người Tro) cùng những người dân của mình mất đi đức tin vào Nữ thần Eywa vì cuộc sống khắc nghiệt ở môi trường núi lửa; Gia đình Jake Sully thì dần xa cách sau cái chết của con trai Neteyam, khi Jake Sully và Neytiri chìm trong nỗi đau; những đứa trẻ cũng mang theo cảm giác tội lỗi và những vết thương riêng từ trong chính gia đình, từ chính nỗi đau của người lớn.
Phim gắn với chủ đề về mất mát và nỗi đau, và cách những tổn thương đó hóa thành thù hận và bạo lực. Varang cùng Người Tro chính là ví dụ dễ thấy nhất cho thông điệp này. Ảnh: 20th Century Studios
Phim cũng nỗ lực tìm kiếm một bài học nhân văn xoay quanh cách con người có thể cắt đứt vòng xoáy bạo lực được tạo ra từ những vết thương quá khứ, thông qua hành trình trưởng thành của các nhân vật đại diện cho sức trẻ: những người con ruột lẫn con nuôi của Jake Sully và Neytiri như Lo’ak, Kiri,… và thậm chí là Payakan – một chú cá voi (Tulkun) non trẻ, giữ vai trò then chốt trong việc thuyết phục các Tulkun lão làng tham chiến và giúp phe của Jake Sully lật ngược tình thế.
Còn nếu chỉ xem một lần, nỗ lực thuyết phục của Payakan rất dễ bị che mờ bởi khoảnh khắc hoành tráng về phần nhìn khi những chú Tulkun nhấn chìm tàu chiến của kẻ thù. Và còn nhiều khoảnh khắc khác nữa khi thông điệp hiện thực, nhân văn của bộ phim không được khắc họa sao cho sánh bằng sự xuất sắc về kỹ xảo. Một chút tiết chế hơn ở vài tình tiết, một chút đẽo gọt và nhấn mạnh ở những tình tiết then chốt… đã có thể khiến Avatar: Fire and Ash trở nên sắc bén hơn khi truyền tải thông điệp.
Review Avatar 3 (Avatar: Fire and Ash): Vẫn là một trải nghiệm điện ảnh đáng đồng tiền bát gạo
Ảnh: 20th Century Studios
Được sản xuất song song với Avatar: The Way of Water và ra mắt chỉ ba năm sau phần 2, Avatar: Fire and Ash không mang đến một Pandora quá khác biệt so với phần phim trước. Đây có lẽ là sự đánh đổi mà người hâm mộ phải chấp nhận nếu họ không muốn phải chờ phim suốt hơn một thập kỷ.
Việc sản xuất liền kề phần nào tạo ra những hạn chế nhất định về kịch bản, nhưng “phép màu” James Cameron vẫn nằm ở nơi ông chưa từng khiến khán giả thất vọng: kỹ xảo và công nghệ điện ảnh đỉnh cao, đủ sức mang lại một trải nghiệm nghe – nhìn khó có thể so bì trên màn ảnh rộng.
Avatar (2009), bất chấp thời lượng dài và định dạng chiếu còn xa lạ thời điểm đó, khiến khán giả choáng ngợp khi lạc bước vào Pandora huyền diệu. Avatar: The Way of Water (2022), sau 13 năm vắng bóng và trong bối cảnh điện ảnh cạnh tranh khốc liệt bởi công nghệ mới lẫn nền tảng trực tuyến, buộc người xem phải ra rạp để đắm mình trong hệ sinh thái đại dương được tái hiện xuất sắc bằng CGI.
Đến Avatar: Fire and Ash, dù chưa sở hữu một dấu ấn mang tính “cách mạng” như các phần trước, bộ phim vẫn có đủ những điểm sáng về mặt hình ảnh và âm thanh để khẳng định: đây là một trải nghiệm điện ảnh xứng đáng được thưởng thức tại rạp.
Review Avatar 3: Vẫn là một trải nghiệm điện ảnh xứng đáng. Ảnh: 20th Century Studios
NHỮNG PHIM ĐIỆN ẢNH ĐANG CHIẾU:
REVIEW QUÁN KỲ NAM: ĐÁNH ĐỔI THÀNH CÔNG THƯƠNG MẠI VÌ SỰ ĐA DẠNG CỦA ĐIỆN ẢNH
REVIEW PHIM ZOOTOPIA 2: ĐỦ TÍNH GIẢI TRÍ, THIẾU TÍNH BỨT PHÁ
Harper’s Bazaar Việt Nam
