Tương lai cho dòng phim kinh dị Việt Nam

Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu do Victor Vũ đạo diễn kết hợp yếu tố cổ trang, kinh dị và phá án

Tiếng thét trong rạp chiếu đã trở thành âm thanh quen thuộc của điện ảnh Việt Nam hiện đại. Từ một thể ngoại ngoại lai, phim kinh dị đã bất ngờ cách mạng hóa phòng vé nước nhà, với các tác phẩm tiêu biểu như Bóng đè, Kẻ ăn hồn, Thiên thần hộ mệnh và Quỷ cẩu.

Chỉ trong hai năm, dòng phim từng bị coi là “thảm hại” về doanh thu và chất lượng này đã lội ngược dòng ngoạn mục, gia nhập “câu lạc bộ phim trăm tỉ” và trở thành trụ cột doanh thu của điện ảnh Việt.

Theo Box Office Vietnam, quý đầu năm 2025, ba phim kinh dị Đèn âm hồn, Nhà gia tiên và Quỷ nhập tràng đều vượt mốc 100 tỉ đồng, chiếm gần một nửa số phim ra rạp. Trong ba quý còn lại của năm 2025, có khoảng tám phim kinh dị khác sẽ ra rạp, số lượng tăng 2,5 lần so với năm ngoái. Điều này cho thấy xu hướng làm phim kinh dị ngày càng phát triển mạnh mẽ, thay đổi hoàn toàn bức tranh điện ảnh của Việt Nam.

>>> THAM KHẢO: DÀN CAST ÍT TÊN TUỔI NHƯNG VẪN TẠO DOANH THU TRĂM TỶ CHO PHIM ĐÈN ÂM HỒN LÀ AI?

Những động lực thúc đẩy sự phát triển của phim kinh dị Việt

Quỷ nhập tràng có doanh thu gần 150 tỉ đồng

Công thức kinh tế hoàn hảo

Với chi phí sản xuất thấp hơn hẳn so với các bom tấn hành động hay khoa học viễn tưởng, phim kinh dị không đòi hỏi những cảnh quay hoành tráng, kỹ xảo đắt đỏ hay dàn diễn viên ngôi sao với cát-xê “trên trời”. Khi những bộ phim này thu về số tiền gấp nhiều lần chi phí đầu tư, tạo ra công thức “chi phí thấp, lợi nhuận cao”, các nhà sản xuất bắt đầu nhìn thấy tiềm năng khổng lồ của thị trường, dẫn đến làn sóng phim kinh dị “ồ ạt” ra rạp.

Nền tảng văn hóa tâm linh phong phú

Từ lâu, Việt Nam đã có một nền văn hóa tâm linh phong phú, từ những câu chuyện ma mị được lưu truyền đến niềm tin vào thế giới bên kia.

Người Việt không xa lạ với việc “sống chung với ma”. Trong tâm thức dân gian, ranh giới giữa thế giới người sống và người chết không quá rõ ràng. Niềm tin rằng người đã khuất vẫn theo dõi, bảo vệ hoặc đôi khi quấy nhiễu người sống đã ăn sâu vào tiềm thức của người Việt.

Ngoài ra, trong bối cảnh xã hội hiện đại với nhịp sống hối hả và nhiều áp lực, con người ngày càng có xu hướng tìm kiếm những trải nghiệm cảm xúc mạnh như một cách giải tỏa tâm lý. Theo lý thuyết chuyển giao kích thích (Excitation-transfer Theory) của nhà tâm lý học Dolf Zillmann, sự sợ hãi tột độ khi xem phim kinh dị có thể chuyển hóa thành cảm giác khoái cảm. Điều này lý giải vì sao nhiều người không chỉ không né tránh mà còn cảm thấy hưng phấn, thậm chí “nghiện” cảm giác hồi hộp, thót tim mà thể loại phim này mang lại.

Ảnh hưởng từ phim kinh dị châu Á

Phim Đèn âm hồn lấy cảm hứng từ tác phẩm Chuyện người con gái Nam Xương

Đáng chú ý, sự phát triển của dòng phim kinh dị Việt Nam còn chịu ảnh hưởng lớn từ làn sóng phim châu Á.

Các tác phẩm từ Thái Lan, Hàn Quốc và Nhật Bản đã chứng minh rằng “ma châu Á” có sức hút riêng, không kém cạnh “ma phương Tây”. Nhờ đó, các nhà làm phim Việt đã học hỏi nhiều kinh nghiệm của nước bạn: từ cách xây dựng câu chuyện, tạo không khí kinh dị, đến những kỹ thuật làm phim đặc thù.

Quan trọng hơn, họ nhận ra rằng phim kinh dị thành công nhất khi khai thác những yếu tố văn hóa đặc trưng của từng quốc gia.

Tác động của làn sóng phim kinh dị đến điện ảnh Việt

Những mặt tích cực

Làn sóng phim kinh dị đã mang lại những tác động tích cực rõ rệt cho ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam. Doanh thu ổn định từ các phim kinh dị đã tạo nguồn lực quan trọng để ngành điện ảnh tiếp tục phát triển. Với chi phí sản xuất vừa phải, thể loại này trở thành cơ hội lý tưởng cho các nhà làm phim trẻ, những đạo diễn mới muốn khẳng định tên tuổi. Nhiều tài năng đã được phát hiện và có cơ hội tỏa sáng thông qua thể loại này.

Bên cạnh đó, phim kinh dị đòi hỏi về kỹ thuật xử lý âm thanh, ánh sáng, không gian và nhịp điệu. Điều này thúc đẩy sự phát triển của các kỹ năng và công nghệ làm phim, nâng cao chất lượng sản xuất nói chung của điện ảnh Việt.

Đáng chú ý, phim kinh dị cũng đã trở thành phương tiện để giới thiệu văn hóa, tín ngưỡng dân gian Việt Nam dưới một góc nhìn mới. Những truyền thuyết cổ, những phong tục tập quán xa xưa được tái hiện trên màn ảnh giúp khán giả, đặc biệt là thế hệ trẻ, kết nối với bản sắc văn hóa độc đáo của đất nước.

BZVN-DAO-DIEN-HAM-TRAN-TIEM-AN-CUA-QUY-STILL

Màu sắc tâm linh trong Tiệm Ăn của Quỷ. Ảnh: Zero Hour Productions, Kontribute

Những thách thức

Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực, phim kinh dị cũng mang theo những mặt trái. Nổi bật nhất là hiện tượng bão hòa, khi quá nhiều phim ra đời trong thời gian ngắn và lặp lại những công thức, kỹ xảo tương tự, dẫn đến sự nhàm chán và thiếu sáng tạo.

Sức ép thương mại cũng khiến nhiều nhà làm phim chạy đua với thời gian, ưu tiên sản xuất nhanh để đón đầu thị trường mà bỏ qua yếu tố chất lượng. Hậu quả là không ít tác phẩm ra mắt với kịch bản sơ sài, diễn xuất gượng gạo và kỹ thuật làm phim thô sơ, làm giảm uy tín chung của thể loại này.

Sự mất cân bằng trong cơ cấu thể loại phim cũng là vấn đề đáng quan tâm. Khi nguồn lực đổ dồn vào phim kinh dị, các thể loại khác như phim lịch sử, phim nghệ thuật hay phim thiếu nhi đang dần bị đẩy ra ngoài lề, thu hẹp sự đa dạng của nền điện ảnh Việt. Đáng lo ngại hơn là xu hướng lạm dụng yếu tố bạo lực và kinh dị quá mức để thu hút sự chú ý có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý người xem, đặc biệt đối với những đối tượng nhạy cảm hoặc trẻ em thiếu sự giám sát phù hợp.

Diễn viên Quang Tuấn và Khả Như trong Quỷ nhập tràng

Điện ảnh Việt sẽ đi về đâu?

Theo quy luật tự nhiên khi đến điểm bão hòa, khán giả sẽ đòi hỏi những trải nghiệm mới mẻ hơn. Chính áp lực này sẽ đào thải những sản phẩm yếu kém, chỉ giữ lại tác phẩm thực sự chất lượng và những nhà làm phim có tầm nhìn đủ xa, đam mê đủ lớn.

Đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội để điện ảnh Việt Nam nói chung và phim kinh dị nói riêng tìm kiếm sự cân bằng. Cân bằng giữa giá trị thương mại và nghệ thuật, giữa các thể loại phim khác nhau, giữa việc tiếp thu ảnh hưởng quốc tế và phát triển bản sắc riêng. Đồng thời, cần có sự đổi mới không ngừng, sự sáng tạo trong cả hình thức và nội dung để tạo ra những tác phẩm độc đáo, có sức sống lâu dài.

Có thể nói, xu hướng phim kinh dị hiện nay như một cơn mưa rào giữa mùa hạn hán, tạo động lực cho sự phát triển của điện ảnh Việt. Nhưng sau cơn mưa, điều quan trọng là làm sao để mảnh đất điện ảnh nước nhà không chỉ xanh tốt nhất thời mà còn có thể sinh sôi, phát triển mạnh mẽ và bền vững trong tương lai. Đó là trách nhiệm chung của các nhà làm phim, nhà đầu tư, cơ quan quản lý và cả cộng đồng khán giả − những người yêu điện ảnh và mong muốn được thấy phim Việt có mặt tại các giải thưởng quốc tế.