Ở sản phẩm âm nhạc solo thứ nhì kể từ khi tách lẻ với LLOUD, Lisa ngay lập tức phối hợp cùng ngôi sao toàn cầu Rosalía. Màn hợp tác New Woman của cả hai đi cùng những thông điệp đặc biệt. Không còn là sự tự tin có hơi chút “ngông” như bài hát trước, New Woman là tiếng nói thấu hiểu và truyền cảm hứng quật khởi trước những định kiến vẫn còn đè nặng lên người phụ nữ hiện đại.
New Woman nói lên suy nghĩ nữ quyền
Năm 19 tuổi, Lisa nổi tiếng ngay khi ra mắt cùng BLACKPINK, tại một đất nước không chỉ có tính vị chủng mà phần nào vẫn nặng tư tưởng trọng nam khinh nữ. Hơn ai hết, nữ thần tượng hiểu được thứ áp lực mà xã hội muốn dùng để “uốn nắn” tính nữ.
Như nhà hoạt động vì nữ quyền Simone de Beauvoir nói: “Con người không sinh ra là phụ nữ, mà họ trở thành phụ nữ.” Cương vị này không còn được quyết định bởi tính dục vốn có, mà bởi cách mà mỗi cá nhân vào vai mà xã hội giao phó cho họ: Một người mẹ, một người vợ, một bà nội trợ với những trách nhiệm định sẵn, những cô gái ngây thơ, một người phụ nữ biết nhẫn nhịn trước mọi tổn thương và đôi khi là phục tùng trước những đè nén, không có tiếng nói của riêng mình.
New Woman cũng khai thác hình tượng phụ nữ có cùng xuất phát điểm, với tầng nghĩa mới là cách mà họ tạo ra những “Alter Ego” như động thái thích nghi, thể hiện bản thân mình với từng tình huống, để rồi làm chủ những bản dạng của mình và trở nên mạnh mẽ hơn. Là khi Lisa phát hiện ánh mắt dòm ngó của người đồng nghiệp, nhưng cô vẫn thoải mái nhún nhảy. Là khi Lisa lật ngược thế cờ tại cuối MV, trên tay cầm điều khiển trò chơi và xem hai người đàn ông đấu đá, như thể cô đang kiểm soát họ. Là những suy tính tinh khôn, khéo léo đặc trưng của phái đẹp.
Có thể nói, New Woman là tiếng nói đến từ những tổn thương của chính cô gái, nhưng không hề được thể hiện một cách ủy mị. Thay vào đó, qua chất nhạc pop đậm âm hưởng Y2K sống động khiến người xem chỉ muốn đứng lên và nhún nhảy, đó là lời mời gọi nhập cuộc và trao quyền từ Lisa.
Các cô gái hãy bảo vệ bản thân mình và đừng bao giờ khuất phục trước những ý niệm độc hại, và hãy làm điều đó thật tinh tế!
Ý nghĩa MV New Woman của Lisa: “Đừng che giấu điều tự nhiên vì tiêu chuẩn vẻ đẹp độc hại”
Trong MV có một cảnh quay tập trung vào đôi chân của bốn cô gái, và những quả táo từ đâu đó rơi xuống đất. Hình ảnh được cho là tượng trưng cho kinh nguyệt – một cơ chế sinh lý bình thường của nữ giới, nhưng họ luôn bị kêu gọi là phải che giấu vì nó “dơ bẩn” (cũng thể hiện qua hình ảnh những đôi chân bị nhuộm đen từ đùi ngay sau đó). Gót giày nhọn hoắt sau đó đạp lên một trái táo, chính là lời khẳng định: Không việc gì phải cảm thấy xấu hổ trước những điều tự nhiên.
Hình ảnh chiếc dao cạo trượt trên làn da, bôi đi lớp phủ kim tuyến cũng là một lời trách móc khi xã hội cố gắng “đồng hóa” những người phụ nữ, làm lu mờ đi sự nhiệm màu và tính cá thể của họ. Phụ nữ bị tiêm nhiễm ý niệm rằng họ phải thật trơn nhẵn, không được phép lông lá, trắng trẻo, mềm mại thì mới nữ tính.
Các cô gái ấy luôn bị sắp đặt là phải ăn mặc ra sao, trang điểm như thế nào mới ra dáng một người phụ nữ thực sự. Khuôn mặt, cơ thể của họ bỗng nhiên được quyết định bởi những người xung quanh. Phân cảnh Lisa không biểu cảm, với ánh mắt vô định, tùy ý để những chiếc cọ, bàn tay bôi trát mỹ phẩm…là một sự thật không đẹp mà hầu hết nữ giới phải đối mặt.
“Phụ nữ làm chủ cơ thể và sự riêng tư của họ”
Trong MV New Woman, Lisa cũng nêu lên câu chuyện phụ nữ bị vật hóa (Objectify) và quấy rối bởi nam giới. Khi Lisa đang ở trong không gian riêng tư của mình, với không gian bố trí giống nhà riêng (giấy dán tường hoa, rèm che, đèn ngủ…), một nhân vật nam vén màn che và theo dõi cô. Hình ảnh khiến khán giả nhớ đến những kẻ nhìn trộm làm ảnh hưởng đến sự riêng tư của phụ nữ, một vấn nạn mà dù có lên tiếng bao lần nữa cũng sẽ không được xóa bỏ triệt để.
Phân cảnh đan xen là khi Lisa ghé sát vào chiếc máy photocopy, với những hình ảnh của cô được in liên tục – một phản ánh đau lòng về việc phụ nữ thường bị quay lén, hình ảnh bị phát tán ngoài ý muốn.
Đây cũng là lời phê phán gửi tới những trang truyền thông, những thước phim điện ảnh sử dụng góc nhìn nam giới (Male Gaze) để khắc họa phụ nữ, khi các cô gái dường như chỉ được nhìn nhận qua vẻ ngoài quyến rũ và những đường cong của mình, và không gì khác.
Nhưng Lisa không hề sợ hãi. Cô bắt đầu đoạn vũ đạo bùng nổ sự mạnh mẽ, và một lúc sau, chính cô ghé sát lại tấm màn che cùng ánh mắt kiên định và tự tin, dội ngược lại ánh mắt nhòm ngó, khẳng định phụ nữ làm chủ cơ thể và sự riêng tư của họ.
Ý nghĩa lớn nhất trong MV New Woman: “Woman support Woman” (Phụ nữ hỗ trợ lẫn nhau)
Vai trò của Rosalía trong MV như bàn tay giúp đỡ Lisa thoát khỏi những định kiến của xã hội. Từ lời nhắn “Hang in there, baby” (cố lên gái ơi), đến phân cảnh khi cô thì thầm vào tai Lisa, và đỉnh điểm là khi cả hai cùng xem những người đàn ông đấu đá, trên tay cầm điều khiển trò chơi như khẳng định họ làm chủ tình huống.
Nếu Lisa vào vai người phụ nữ đang tìm đường đối kháng lại những uốn nắn tính nữ độc hại, Rosalía đại diện cho người đã thoát ra. Phân cảnh cô được ánh sáng từ cánh cửa soi chiếu trong căn phòng tối là hình ảnh ẩn dụ cho thấy nữ ca sĩ tìm được lối ra. Những bàn tay châm lửa đưa ra trước mặt Rosalía mô phỏng một phân cảnh kinh điển từ bộ phim Malèna (khai thác câu chuyện về một người phụ nữ được khao khát bởi nam giới nhưng bị xã hội chì chiết và buộc phải thu mình vào vỏ bọc truyền thống). Không như trong phim, ngôi sao người Tây Ban Nha mạnh dạn thổi tắt những đốm lửa, khẳng định mình sẽ không phải là một nạn nhân như Malèna.
Phân cảnh “song trùng” đen – trắng cũng chính là thủ pháp phóng đại thông điệp phụ nữ tương trợ lẫn nhau, mà tại đây, Rosalía là bản ngã độc lập, truyền cảm hứng cho một Lisa thuần khiết để trở nên mạnh mẽ hơn, cùng cô chống lại những định kiến giới.
Lisa luôn lạc quan và vững tâm trong ngành công nghiệp khắc nghiệt
Bên cạnh những thông điệp nữ quyền, Lisa được cho là gửi gắm thêm lời phản bác đến antifan, cũng như khẳng định cô sẽ luôn có những bước tiến thật chắc chắn trên địa hạt âm nhạc.
Alter Ego (bản ngã thay thế) là một chủ đề xuất hiện xuyên suốt MV, hiện lên trên bìa báo có hình Rockstar ngay từ những giây đầu tiên, và trong hàng loạt những điểm cài cắm như hình ảnh Lisa hiện lên nhân đôi, nhân ba và bị bóp méo qua gương, ly thủy tinh. Vào thời điểm ra mắt, Rockstar từng bị chỉ trích mang lời ca sáo rỗng, nhàm chán. Và từ rất nhiều sản phẩm trước đó cùng BLACKPINK hay những tác phẩm solo dưới sự quản lý của YG Entertainment, Lisa bị dán mác “không có tư duy âm nhạc.”
Khi đặt nàng Rockstar làm Alter Ego, cùng các phân cảnh lấy bút đỏ khoanh hình Lisa như thể đang lựa chọn đâu mới là khuôn mặt mà cô nên thể hiện, hay chuyện hình ảnh của cô được sản xuất hàng loạt như trong dây chuyền… thành viên BLACKPINK nhấn mạnh: Một sản phẩm ra mắt trải qua bàn tay nhào nặn của rất nhiều người và không phải lúc nào, cô cũng có quyền tự quyết định hình tượng cho bản thân. Song, giờ đây, khi cô đã có sự độc lập, cô đang thử nghiệm với rất nhiều alter ego mới.
Chỉ từ Rockstar chuyển dịch qua New Woman trong vỏn vẹn một tháng mà thôi, Lisa đã cho thấy mình có nhiều phong cách làm nhạc và thể hiện bản thân thú vị đến bất ngờ. Muốn một bài nhạc giải trí đơn thuần có Rockstar, nhưng cô cũng hoàn toàn dư thừa khả năng để đưa ra những tuyên ngôn ý nghĩa với New Woman.
Đọng lại nhất vẫn là phân cảnh Lisa đứng giữa rừng ô màu tím, dần dần được thay thế bởi những chiếc ô vàng, phản chiếu lời hát: “Purple into gold / Pain has come and gone again” (tạm dịch: Từ tím hóa thành vàng, nỗi đau đến rồi lại đi).
Trong văn hóa, tím đại diện cho nỗi buồn, và ánh vàng là biểu trưng cho sự thành công. Đặt hai màu sắc này trong hiệu ứng chuyển của New Woman, đây chính xác là tuyên bố từ Lisa: Cô đã, đang và sẽ luôn vượt qua những thất vọng và cảm xúc tiêu cực để đi đến vinh quang cho chính mình.
Một tiếng đáp trả khác dành cho những người cáo buộc đoạn Lisa nhảy cùng 100 vũ công trong Rockstar là đạo nhái MV FE!N của Travis Scott, cô quyết định hợp tác với Dave Meyers, đạo diễn của MV Humble (Kendrick Lamar), được biết là người đầu tiên sử dụng hiệu ứng di chuyển máy quay và cách bố trí vũ công đặc trưng như vậy.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
THỦ TƯỚNG THÁI LAN THẢO LUẬN VỚI LISA (BLACKPINK) VỀ BIỆN PHÁP THÚC ĐẨY QUYỀN LỰC MỀM
TRONG MỘT NGÀY, LISA BLACKPINK KẾT HỢP ROSALÍA RA MẮT NHẠC MỚI, ĐỒNG THỜI NHẬN 4 ĐỀ CỬ VMA
Ý NGHĨA CA KHÚC VÀ HÌNH ẢNH TRONG MV ROCKSTAR CỦA LISA
Tham khảo: @jayllalalisa, @GroundControlTH
Harper’s Bazaar Việt Nam