Bạch Ngọc Lan là gì: Lễ trao giải Emmy của Trung Quốc

Giải thưởng Bạch Ngọc Lan là lễ trao giải gì? Ảnh: Weibo

Là một trong ba giải thưởng truyền hình danh giá bậc nhất Trung Quốc bên cạnh Phi Thiên và Kim Ưng, giải thưởng Bạch Ngọc Lan của Liên hoan Truyền hình Thượng Hải thành lập, do Cục Quản lý Phát thanh Truyền hình Quốc gia Trung Quốc, Đài Phát thanh Truyền hình Trung ương Trung Quốc và Chính quyền Nhân dân thành phố Thượng Hải đồng tổ chức hằng năm.

Từ khi thành lập vào năm 1986, lễ trao giải Bạch Ngọc Lan đã trở thành một trong những giải thưởng mang tính định hướng đối với ngành truyền hình xứ Trung, đồng thời phản ánh xu hướng phát triển và thúc đẩy quá trình quốc tế hóa của truyền hình Trung Quốc.

Giải thưởng Bạch Ngọc Lan được xem là lễ trao giải Emmy của Trung Quốc giá nhất vì cơ cấu giải thưởng, tiêu chí và điều kiện xét giải

Ban giám khảo hạng mục phim truyền hình Trung Quốc của Giải thưởng Bạch Ngọc Lan lần thứ 29. Ảnh: Weibo

Lễ trao giải Emmy tôn vinh các chương trình truyền hình của cả Hoa Kỳ lẫn quốc tế. Tương tự, Bạch Ngọc Lan cũng trao giải cho cả các chương trình sản xuất ở Trung Quốc lẫn quốc tế. Các hạng mục cụ thể bao gồm:

Đầu tiên là các hạng mục dành cho phim truyền hình Trung Quốc, bao gồm: Phim truyền hình xuất sắc nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất, Biên kịch xuất sắc nhất (nguyên tác và chuyển thể), Nam/Nữ chính xuất sắc nhất, Nam/Nữ phụ xuất sắc nhất, Nhiếp ảnh xuất sắc nhất và Mỹ thuật xuất sắc nhất.

Kế đến là hạng mục dành cho phim truyền hình nước ngoài, được chia thành hai phân nhánh: phim dài tập và phim ngắn tập. Phim tài liệu cũng được xét giải theo hai hạng mục: phim đơn và series tài liệu. Ngoài ra, ban tổ chức còn ghi nhận các tác phẩm phim hoạt hình thông qua hai giải: Phim hoạt hình xuất sắc nhất và Kịch bản hoạt hình xuất sắc nhất. Cuối cùng, chương trình tạp kỹ (gameshow) thể loại đang ngày càng phát triển mạnh trên các nền tảng số, cũng có riêng một hạng mục để vinh danh.

Các tác phẩm đăng ký dự thi phải được sản xuất và phát sóng lần đầu trong thời gian quy định. Với phim truyền hình Trung Quốc, điều kiện bắt buộc là phát sóng trong nước (bao gồm cả Hồng Kông, Ma Cao và Đài Loan), có nội dung liền mạch và độ dài nhiều tập. Trường hợp chưa lên sóng, đơn vị sản xuất cần nộp kèm giấy xác nhận lịch phát sóng từ nền tảng phát hành.

Về mặt nhân sự, các hạng mục cá nhân như đạo diễn, biên kịch, quay phim và mỹ thuật không giới hạn số lượng đăng ký, miễn là đúng thực tế đóng góp. Đối với diễn viên, nguyên tắc là chỉ đăng ký một người cho mỗi vai chính, trường hợp đồng vai được phép đăng ký tối đa hai người. Vai phụ được hiểu là nhân vật không thuộc tuyến chính nhưng có thời lượng xuất hiện đáng kể hoặc diễn xuất nổi bật, giới hạn mỗi hạng mục ba người.

Giải Bạch Ngọc Lan được tổ chức định kỳ hằng năm, với lễ trao giải thông thường diễn ra vào tháng Sáu tại Thượng Hải, Trung Quốc.

Ý nghĩa tên gọi và chiếc cúp của lễ trao giải Bạch Ngọc Lan là gì?

Châu Tấn: Thị Hậu Bạch Ngọc Lan lần thứ 29 – Nữ chính xuất sắc nhất cho vai Lâm Khám, phim truyền hình “Nạn Nhân Không Hoàn Hảo”. Ảnh: Weibo

Tên gọi của giải thưởng được lấy cảm hứng từ loài hoa ngọc lan trắng, một biểu tượng đặc trưng của thành phố Thượng Hải. Bởi Thượng Hải là nơi khai sinh của lễ trao giải điện ảnh này.

Với sắc trắng thanh tao và hương thơm tinh khiết, Bạch Ngọc Lan tượng trưng cho vẻ đẹp chính trực, bền bỉ và trường tồn, cũng là những giá trị cốt lõi mà giải thưởng hướng tới trong việc tôn vinh các tác phẩm truyền hình chính thống, có chiều sâu nhân văn và giá trị nghệ thuật cao.

Chiếc cúp Bạch Ngọc Lan với thiết kế cách điệu từ hình ảnh bông hoa, không chỉ mang ý nghĩa biểu trưng về thị hiếu nghệ thuật tinh tế, mà còn là minh chứng cho sự ghi nhận của giới chuyên môn đối với tài năng và nỗ lực của người làm nghề. Trải qua hơn ba thập kỷ, giải Bạch Ngọc Lan đã vinh danh nhiều gương mặt nghệ sĩ và đạo diễn có đóng góp quan trọng cho truyền hình Trung Quốc.

Cách thức chấm giải: Hai vòng tuyển chọn khắt khe

Tuy các ngôi sao được quan tâm trên thảm đỏ nhưng quyền lực lớn ở lễ trao giải chính là ban giám khảo. Ảnh: Weibo

Giải Bạch Ngọc Lan chia thành hai vòng: sơ khảo và chung khảo.

Vòng sơ khảo bắt đầu bằng việc tổng hợp dữ liệu từ các bên thứ ba, bao gồm tỷ lệ người xem, lượt xem theo yêu cầu, đánh giá chuyên môn và phản hồi thị trường. Ban tổ chức sẽ gửi hai vòng phiếu bầu để bỏ phiếu kín, thông qua một cơ quan kiểm phiếu độc lập, tới Ủy ban tuyển chọn (gồm các chuyên gia trong ngành truyền hình) để xác định danh sách đề cử chính thức. Danh sách này thường được công bố vào khoảng giữa đến cuối tháng 5 hằng năm và được thông báo tới các đơn vị đã gửi chương trình.

Ở vòng chung khảo, một Hội đồng Giám khảo Quốc tế sẽ được thành lập và tiến hành xem xét, bỏ phiếu để chọn ra người chiến thắng, công bố tại lễ trao giải. Các hạng mục phim hoạt hình, tài liệu và chương trình tạp kỹ có quy trình xét giải tương tự, nhưng sẽ có hội đồng chuyên biệt cho từng thể loại.

Ai sẽ đại diện đoàn phim tham gia lễ trao giải?

Ảnh: Weibo

Ban tổ chức sẽ mời đại diện từ mỗi phim và show được đề cử tham dự các sự kiện chính trong khuôn khổ Liên hoan Truyền hình Thượng Hải.

Thông thường: Với phim truyền hình thì đại diện là thành viên chủ chốt của đoàn làm phim và cá nhân được đề cử. Với phim hoạt hình và phim tài liệu, đại diện là đạo diễn hoặc nhà sản xuất. Với chương trình tạp kỹ, đại diện là nhà sản xuất, đạo diễn hoặc thành viên chủ chốt.

Các sự kiện quan trọng bao gồm:

Tiệc đề cử “Đêm Vinh Quang”: nơi ban tổ chức trao cúp và chứng nhận đề cử cho các tác phẩm và cá nhân có tên trong danh sách đề cử.
Lễ trao giải “Bạch Ngọc Lan Tỏa Sáng” và lễ bế mạc: nơi công bố người chiến thắng và tiến hành trao cúp, chứng nhận cho các tác phẩm và cá nhân đoạt giải.

Giải Bạch Ngọc Lan: Khi danh tiếng và tranh cãi cũng là một phần chiến lược

Vương Nhất Bác, Bạch Kính Đình và Triệu Lệ Dĩnh cùng vắng mặt trong đề cử Bạch Ngọc Lan năm 2024

Nhìn lại đề cử của Bạch Ngọc Lan các năm, khán giả nhận gia rằng, giải thưởng này không nhất thiết phải trao giải cho những nghệ sĩ có sức ảnh hưởng lớn. Chỉ cần có mặt trong danh sách đề cử hoặc thậm chí không được đề cử cũng đủ để họ khuấy động truyền thông và mạng xã hội.

Quy trình thường thấy là: Đầu tiên, để ngỏ chút hy vọng khiến người hâm mộ sục sôi đề cử, chạy chiến dịch ủng hộ rầm rộ. Sau đó, khi danh sách được công bố, nếu nghệ sĩ lọt đề cử, họ có thể bị nghi ngờ về năng lực; nếu không lọt, lại trở thành tâm điểm giễu cợt. Dù kết quả ra sao, cái tên đó vẫn dễ dàng leo lên top tìm kiếm.

Kết thúc thường là một chiến thắng dành cho diễn viên dày dạn kinh nghiệm, ở độ tuổi từ 35 trở lên, có nền tảng đào tạo bài bản. Từ sau năm 2009, chưa từng có ngoại lệ. Nếu có, chắc hẳn Bạch Ngọc Lan đang tính tạo bất ngờ lớn.

Trong trường hợp đặc biệt, giải thưởng có thể trao thêm một danh hiệu danh dự như “Đại sứ quảng bá Bạch Ngọc Lan” một chức danh không rõ vai trò cụ thể, nhưng đủ để ghi nhận công lao của người ấy trong việc “giữ nhiệt” cho giải. Như vậy, mọi bên đều có lợi.

Một số các cột mốc quan trọng trong quá trình thành lập, phát triển giải thưởng Bạch Ngọc Lan

Ngày thành lập: Ngày 10 tháng 12 năm 1986. Liên hoan Truyền hình Quốc tế các Thành phố Hữu nghị Thượng Hải – liên hoan truyền hình quốc tế đầu tiên của Trung Quốc – chính thức ra đời. Sự kiện kéo dài một tuần, có sự góp mặt của gần 400 đại biểu đến từ 23 đài truyền hình và công ty sản xuất của 18 thành phố thuộc 16 quốc gia.

Dựa trên thành công của kỳ liên hoan đầu tiên, Cục Phát thanh Truyền hình Thượng Hải quyết định: mở rộng phạm vi tham gia ra toàn thế giới; nội dung hoạt động được quy hoạch thành ba phần gồm lễ trao giải, hội chợ và triển lãm; tổ chức định kỳ hai năm một lần; đồng thời đổi tên thành Liên hoan Truyền hình Quốc tế Trung Quốc.

Đổi tên thành Giải Bạch Ngọc Lan: Tháng 3 năm 2025. Qua đến năm 2008 thì Liên hoan Truyền hình Thượng Hải thiết lập cơ chế hợp tác với Liên hoan phim truyền hình Tokyo và Liên hoan phim truyền hình Seoul, đồng thời thiết lập Giải Phim truyền hình nước ngoài trong khuôn khổ Giải Bạch Ngọc Lan.

Thiết lập hình thức bình chọn trực tuyến: Năm 2011. Khán giả có thể bỏ phiếu qua mạng để chọn ra các giải như Nam/Nữ diễn viên có sức ảnh hưởng lớn nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất và Bộ phim truyền hình được quan tâm nhiều nhất trong số các đề cử. Cùng năm, giải thưởng đặc biệt cho phim truyền hình nước ngoài cũng được bổ sung.

Năm 2012, Giải Bạch Ngọc Lan lần thứ 18 lần đầu tiên tách riêng hạng mục phim tài liệu khi tổ chức Lễ trao giải phim tài liệu quốc tế Bạch Ngọc Lan vào ngày 14 tháng 6. Đồng thời, bổ sung Giải Cống hiến Nghệ thuật, nhằm vinh danh những tác phẩm xuất sắc và có tính đột phá trong lĩnh vực phim truyền hình Hoa ngữ.

Tăng cường tính minh bạch: Năm 2013. Bắt đầu từ vòng sơ tuyển của giải Bạch Ngọc Lan lần thứ 19, ban tổ chức thực hiện cải cách cơ chế chọn phim và mời gần 50 người tuyển chọn trên khắp Trung Quốc tham gia đề cử: 10 bộ phim truyền hình, 5 đạo diễn, 5 nam diễn viên, 5 nữ diễn viên và 5 biên kịch. Các lượt bình chọn được kiểm toán bởi công ty Deloitte.

Điều chỉnh các hạng mục trao giải: Năm 2015. Từ 23 hạng mục, giảm còn 15, được chia thành 4 nhóm chính: Phim truyền hình, Phim tài liệu, Phim hoạt hình và Chương trình tạp kỹ. Cũng trong năm này, lần đầu tiên có giải thưởng dành cho chương trình tạp kỹ trong nước nhằm tôn vinh các chương trình có chất lượng sản xuất cao, được khán giả yêu thích và có ảnh hưởng xã hội tích cực, từ đó định hướng cho sự phát triển của ngành truyền hình tạp kỹ Trung Quốc, khuyến khích sáng tạo thêm nhiều nội dung hấp dẫn.

Giải thưởng lần đầu tiên mở rộng cho các phim phát hành trên nền tảng video trực tuyến: Năm 2020.