Dù bạn là một tín đồ rượu vang sành sỏi hay một người mới khám phá, Tuscany sẽ luôn mang đến những trải nghiệm khó quên. Cùng Harper’s Bazaar Vietnam đến với các vùng sản xuất rượu vang đặc sắc nhất ở Tuscany nhé!
Giới thiệu các vùng rượu vang ở Tuscany
Ảnh: Tuscany Now
Tuscany nằm ở miền Trung nước Ý, phía Đông và Đông Bắc tiếp giáp với Emilia-Romagna, Marche và Umbria, phía Nam giáp với Lazio, phía Tây giáp biển Tyrrhenian và biển Liguria. Nơi đây được mệnh danh là “trái tim của nền rượu vang Ý”, vùng đất hội tụ những vườn nho trứ danh, những ngọn đồi lãng mạn và nền văn hóa rượu vang lâu đời bậc nhất thế giới.
Các vùng rượu vang ở Tuscany quan trọng nhất là:
• Chianti (Chianti Classico và các tiểu vùng khác)
• Montalcino
• Montepulciano
• Bolgheri
• Carmignano.
Mỗi vùng rượu vang của Tuscany đều mang một dấu ấn riêng biệt. Nếu Chianti nổi tiếng với những chai vang đỏ mạnh mẽ từ giống nho Sangiovese, thì rượu vang Montalcino lại được ca ngợi nhờ sự tinh tế, độ sâu và khả năng lão hóa vượt trội. Trong khi đó, Bolgheri – quê hương của dòng Super Tuscan nổi danh toàn cầu với những chai rượu vang pha trộn theo phong cách Bordeaux đầy ấn tượng.
>>> Đọc thêm: 7 điểm đến nổi tiếng và hấp dẫn nhất nước Ý
Khí hậu và thổ nhưỡng các vùng rượu vang ở Tuscany
Ảnh: Shutterstock
1. Khí hậu các vùng rượu vang ở Tuscany
Tuscany có khí hậu và thổ nhưỡng đa dạng, tạo điều kiện lý tưởng để trồng nho và sản xuất rượu vang chất lượng cao. Mặc dù phần lớn vùng này có khí hậu Địa Trung Hải điển hình với mùa hè ấm áp, mùa đông ôn hòa, nhưng sự khác biệt về độ cao, khoảng cách đến biển và loại đất ảnh hưởng đáng kể đến phong cách rượu vang của từng khu vực.
Khu vực ven biển (Bolgheri, Maremma, vùng ven biển Tyrrhenian): Khí hậu ôn hòa hơn nhờ sự điều tiết của biển, với mùa hè mát mẻ hơn và mùa đông không quá lạnh. Các giống nho quốc tế như Cabernet Sauvignon, Merlot và Syrah phát triển mạnh mẽ ở ven biển, tạo ra những chai Super Tuscan đẳng cấp.
Khu vực nội địa (Chianti, Montalcino, Montepulciano): Khí hậu mang tính lục địa hơn, với sự chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm cao. Đây là điều kiện lý tưởng để giống nho Sangiovese phát triển, mang lại độ chua sống động, hương vị đậm đà và khả năng lão hóa tốt.
Khu vực đồi núi (Chianti Classico, Mugello, Casentino): Những vùng cao hơn có khí hậu mát mẻ hơn, giúp nho chín chậm hơn, tạo ra rượu vang có cấu trúc tốt, độ axit cao và hương thơm tinh tế.
>>> Đọc thêm: Kinh nghiệm du lịch Ý từ A-Z cho người mới
2. Thổ nhưỡng
Ảnh: Freepik
Thổ nhưỡng của Tuscany cũng rất đa dạng, ảnh hưởng mạnh đến phong cách rượu vang:
• Đất Galestro: Loại đất sét pha đá phiến vỡ, đặc biệt phổ biến ở Chianti Classico và Montalcino. Galestro giúp cây nho thoát nước tốt, giữ nhiệt vừa phải, tạo ra rượu vang có cấu trúc tốt và độ axit cao.
• Đất Alberese: Là loại đất đá vôi cứng có nhiều ở Chianti Classico, Alberese giúp rượu vang có độ tinh khiết cao, tannin chắc và khả năng lão hóa lâu dài.
• Đất cát và đất phù sa: Chủ yếu xuất hiện ở vùng ven biển như Bolgheri và Maremma. Loại đất này thích hợp cho các giống nho Bordeaux (Cabernet Sauvignon, Merlot), mang lại hương vị mượt mà và đậm đà cho rượu vang.
• Đất núi lửa: Một số khu vực như Pitigliano có đất núi lửa, tạo ra những chai vang trắng thơm nồng, khoáng đạt.
Các giống nho của Tuscany
Tuscany nổi tiếng với rượu vang đỏ làm từ nho Sangiovese – “Nữ hoàng” của các giống nho với hơn 100.000 ha, chiếm hơn 10% diện tích vườn nho của Ý. Đây là giống nho chính để làm Chianti và Brunello di Montalcino, hai loại rượu vang danh giá nhất ở Ý. Đối với Vino Nobile di Montepulciano, một “bản sao” của Sangiovese cũng được sử dụng, đó là nho Prugnollo Gentile. Ngoài ra, giống nho Canaiolo và Merlot cũng được trồng phổ biến và kể từ khi Super Tuscans ra đời.
Đối với các giống nho trắng, bạn sẽ tìm thấy: Vermentino, Malvasia, Trebbiano, Chardonnay, Pinot Grigio, Moscato, Vernaccia.
>>> Đọc thêm: Kinh nghiệm du lịch Milan chi tiết từ A đến Z
Khám phá các vùng rượu vang nổi tiếng ở Tuscany
1. Chianti
Ảnh: Freepik
Giống nho chính:
• Nho đỏ: Sangiovese, Cabernet Franc, Canaiolo, Colorino, Cabernet Sauvignon, Merlot.
• Nho trắng: Chardonnay, Malvasia Bianca, Trebbiano Toscano, Sauvignon Blanc.
Chianti bao gồm vùng Chianti classico nổi tiếng và nhiều phân vùng khác như: Chianti Colli Fiorentini, Chianti Rufina, Chianti Montespertoli, Chianti Colli Aretini, Chianti Colline Pisane… Vùng rượu vang Chianti trải dài trên các thành phố Florence, Siena và Arezzo. 2 dòng rượu vang nổi tiếng Chianti và Chianti Classico được làm từ giống nho chính là Sangiovese được pha trộn với các giống nho khác nhưng chỉ ở tỷ lệ nhỏ, không quá 20%.
Rượu Chianti Classico được chia thành ba cấp độ: Chianti Classico, Chianti Riserva và Gran Selezione. Chianti Classico có nhãn viền đỏ mang biểu tượng Gallo Nero – Chú gà trống đen trên nhãn. Chianti Riserva, được ủ ít nhất 24 tháng, để hương vị đậm đà hơn, có nhãn viền vàng. Còn Gran Selezione là dòng rượu cao cấp nhất, được ủ tối thiểu 30 tháng, có độ sâu và sự tinh tế vượt trội.
>>> Đọc thêm: Venice – Kỳ quan lãng mạn giữa lòng nước Ý
2. Các vùng rượu vang nổi tiếng ở Tuscany: Montalcino
Giống nho chính:
• Nho đỏ: Sangiovese, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot noir.
• Nho trắng: Chardonnay, Pinot Grigio, Sauvignon Blanc.
Montalcino, nằm cách Siena 40km về phía Nam, là nơi khai sinh ra loại rượu vang cổ điển đắt giá nhất của Ý: Brunello di Montalcino – sản xuất hoàn toàn từ giống nho Sangiovese. Nhờ khí hậu nắng ấm đặc trưng của bờ biển Tuscany kết hợp với loại đất đá ít màu mỡ, nho Sangiovese ở Montalcino có chất lượng vượt trội. Chúng tạo ra loại rượu mang hương vị đậm đà đến mức nổi bật và tuổi thọ cực cao.
Theo quy định của DOCG, Brunello di Montalcino phải được ủ ít nhất 4 năm, trong đó 2 năm trong thùng gỗ sồi. Nếu muốn đạt nhãn Riserva (chỉ loại rượu có chất lượng cao hơn), rượu phải được ủ tối thiểu 5 năm, bao gồm thêm 6 tháng trong chai trước khi xuất xưởng. Hiện nay, tại Montalcino có khoảng 250 nhà máy sản xuất dòng rượu vang danh giá này.
>>> Đọc thêm: 15 địa điểm du lịch Paris không nên bỏ lỡ khi đến Pháp
3. Montepulciano
Ảnh: Shutterstock
Giống nho chính:
• Nho đỏ: Sangiovese, Sciaccarello, Cabernet Sauvignon, Canaiolo, Merlot.
• Nho trắng: Malvasia Bianca, Trebbiano.
Mặc dù không phổ biến bằng “người anh lớn” Montalcino, Montepulciano có một loại rượu vang đặc biệt của riêng mình: Vino Nobile di Montepulciano. Loại rượu này nổi tiếng nhờ hương vị trái cây phong phú, cay nồng và độ axit cân bằng. Chúng được làm giống nho Sangiovese bản địa, pha trộn thêm 30% Canaiolo, Cabernet Sauvignon và Merlot. Đây cũng là loại rượu vang đỏ Ý đầu tiên nhận được nhãn hiệu chất lượng DOCG.
Theo truyền thống, mỗi chai Vino Nobile di Montepulciano đều được ủ trong thùng gỗ sồi trong ít nhất 2 năm. Điều này giúp làm dịu đi vị chát của chất tanin có trong nho Sangiovese. Hiện nay, vùng Montepulciano có khoảng 1.800 ha vườn nho, nằm giữa sông Ocria và sông Chiana. Nhiều trong số đó được trồng trên những ngọn đồi thoai thoải với đất sét pha cát, ở độ cao khoảng 600m so với mực nước biển. Nhờ điều kiện nhiều nắng và đất có khả năng thoát nước tốt, cây nho phát triển thuận lợi và đạt được độ chín hoàn hảo.
4. Các vùng rượu vang nổi tiếng ở Tuscany: Bolgheri
Ảnh: Shutterstock
Giống nho chính:
• Nho đỏ: Sangiovese, Cabernet Franc, Syrah, Petit Verdot, Cabernet Sauvignon, Merlot.
• Nho trắng: Sauvignon Blanc, Rolle, Trebbiano.
Từ một vùng ít được chú ý vào những năm 1960, Bolgheri đã vươn lên trở thành một trong các vùng rượu vang ở Tuscany danh giá nhất. Nổi tiếng với các dòng rượu vang đỏ phong cách Bordeaux, Bolgheri là quê hương của những chai Super Tuscan huyền thoại như Sassicaia, Ornellaia và Guado al Tasso, đã thay đổi hoàn toàn cách thế giới nhìn nhận về rượu vang Ý.
Bolgheri có khí hậu Địa Trung Hải ấm áp với sự điều hòa từ biển Tyrrhenian. Mùa hè nóng nhưng không quá khắc nghiệt nhờ gió biển giúp làm mát vườn nho. Mùa đông ôn hòa, ít sương giá, giúp nho phát triển ổn định quanh năm. Đất đai đa dạng và giàu khoáng chất, lý tưởng cho các giống nho quốc tế phát triển. Ngày nay, Bolgheri được ví như “Bordeaux của Ý”, thu hút giới sành rượu trên toàn thế giới nhờ chất lượng rượu vang xuất sắc, mang phong cách quốc tế nhưng vẫn giữ được bản sắc Tuscany.
>>> Đọc thêm: 5 vùng đất sản xuất rượu vang trứ danh Tây Ban Nha
5. Các vùng rượu vang nổi tiếng ở Tuscany: Carmignano
Ảnh: Shutterstock
Giống nho chính:
• Nho đỏ: Sangiovese, Cabernet Franc, Canaiolo, Cabernet Sauvignon.
• Nho trắng: Malvasia Bianca, Trebbiano.
Carmignano là một trong những vùng rượu vang lịch sử của Tuscany, nằm ở phía Tây Bắc Florence. Mặc dù ít được biết đến hơn so với Chianti hay Montalcino, Carmignano vẫn giữ một vị trí quan trọng nhờ truyền thống lâu đời và chất lượng rượu vang xuất sắc. Đây cũng là một trong những vùng đầu tiên ở Ý kết hợp giống nho Cabernet Sauvignon vào rượu vang Tuscany, từ lâu trước khi các dòng Super Tuscan trở nên phổ biến.
Mặc dù có lịch sử lâu đời, vùng Carmignano vẫn giữ quy mô nhỏ với khoảng 300 ha vườn nho, nhưng chất lượng luôn được đánh giá cao. Rượu vang đỏ cao cấp Carmignano là sự pha trộn giữa Sangiovese và Cabernet, có cấu trúc tốt, tannin mượt và hương vị đậm đà của trái cây chín, thuốc lá, gia vị và thảo mộc. Rượu được ủ tối thiểu 2 năm, trong đó 8 tháng trong thùng gỗ sồi. Với phiên bản cao cấp Riserva, rượu phải được ủ ít nhất 3 năm, mang lại độ phức tạp và tuổi thọ cao.
>>> Đọc thêm: Kinh nghiệm du lịch Barcelona chi tiết nhất 2024
Những địa điểm tham quan ở Tuscany
1. Val d’Orcia – Tinh hoa của Tuscany
Ảnh: Podere Vesta
Khi nhắc đến các vùng rượu vang ở Tuscany, bạn có hình dung ra những ngọn đồi nhấp nhô, vườn nho xanh mướt và những thị trấn Ý thơ mộng không? Nếu muốn tận mắt chứng kiến khung cảnh ấy, hãy đến Val d’Orcia.
Thung lũng này kéo dài từ những ngọn đồi Siena đến Monte Amiata, nơi hội tụ những thị trấn cổ kính như Montepulciano, Montalcino, San Gimignano, Pitigliano, Bagno Vignoni, tựa như những viên ngọc quý nối kết với nhau. Toàn bộ khu vực này được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới và mỗi thị trấn nhỏ đều mang nét đặc sắc riêng.
Ví dụ, Vignoni nổi tiếng với Bagno Vignoni, một khu suối nước nóng lịch sử, nơi bạn có thể tận hưởng một chuyến đi lãng mạn hoặc một trải nghiệm thư giãn cùng gia đình. Đến đây, bạn như được quay ngược thời gian về thời đại Etruscan huyền bí.
2. Siena – Vẻ đẹp Trung cổ của Tuscany
Ảnh: Shutterstock
Là một Di sản Thế giới UNESCO, Siena nổi tiếng nhất với Palio, một trong những cuộc đua ngựa khắc nghiệt nhất thế giới, diễn ra hai lần mỗi năm. Ngoài ra, thị trấn quyến rũ này còn có những con phố nhỏ đặc trưng, hai bên là những tòa nhà gạch cổ kính.
Piazza del Campo, trung tâm của Siena, là một trong những quảng trường thời Trung cổ lớn nhất thế giới, nổi bật với hình dáng vỏ sò độc đáo. Tại đây, bạn có thể ghé thăm Torre del có tầm nhìn ngoạn mục bao quát toàn bộ thành phố.
Một điểm đến không thể bỏ qua khác chính là Nhà thờ chính tòa Siena, với mặt tiền trắng đen ấn tượng. Điều đặc biệt nhất nằm bên trong nhà thờ: sàn nhà được khảm với những biểu tượng huyền bí và các câu chuyện tôn giáo, tất cả đều dành riêng để tôn vinh Đức Mẹ Maria.
>>> Đọc thêm: 8 vùng rượu vang nổi tiếng ở Pháp
3. Volterra – Viên ngọc thời Trung cổ
Ảnh: Shutterstock
Những địa điểm không thể bỏ lỡ tại Volterra:
• Tháp chuông của Palazzo dei Priori: Một công trình từ thời Trung cổ được trang trí bằng những bức bích họa tuyệt đẹp, từ đây bạn có thể ngắm toàn cảnh thành phố.
• Piazza Duomo: Quảng trường trung tâm của Volterra, nơi có những công trình kiến trúc được xây dựng từ các loại đá quý, trong đó nổi bật là đá cẩm thạch Carrara. Bên trong các tòa nhà này là những tác phẩm nghệ thuật tuyệt mỹ từ thế kỷ 16 và 17.
Với sự kết hợp giữa di sản lịch sử và kỹ thuật hiện đại, các vùng rượu vang ở Tuscany tiếp tục chinh phục những tín đồ sành rượu trên toàn cầu, giữ vững vị thế biểu tượng của nghệ thuật làm rượu nước Ý.
>>> Đọc thêm: Kinh nghiệm du lịch Cửu Trại Câu chi tiết A-Z mới nhất 2024!
Harper’s Bazaar Việt Nam
