Album A Flower Bookmark 3 của IU cho thấy giá trị của nhạc remake

Bìa album A Flower Bookmark 3 của IU. Ảnh: EDAM

Từ năm 2014, IU thực hiện dự án remake các bài hát của nhiều nghệ sĩ tiền bối, phát hành qua chuỗi album mang tên A Flower Bookmark. Cái tên nói lên tinh thần của chuỗi dự án này: Mở lại một cuốn sách cũ, thấy chiếc dấu trang làm từ cánh hoa ép khô – những cảm xúc tinh tế từng được gìn giữ trân trọng của một thời tuổi trẻ được IU khẽ khàng đánh thức bằng giọng hát của mình.

Chuỗi dự án A Flower Bookmark đã phát hành 3 album vào các năm 2014, 2017 và gần đây nhất là vào 27/05/2025 sau khoảng nghỉ 8 năm. Phát hành cùng album là hai MV tựa như thước phim điện ảnh với sự tham gia của các nam diễn viên Heo Nam Jun và Cha Eun Woo, dành cho bài hát chủ đề Never Ending Story và bài hát mang tính thử nghiệm táo bạo nhất, A Beautiful Person.

Album nhanh chóng đạt được những thành tích tốt bất chấp khoảng nghỉ dài. Điều đó đạt được là nhờ khả năng kết nối giữa âm nhạc xưa cũ và cảm xúc hiện tại, đưa những khoảnh khắc bị lãng quên trở về cho thế hệ khán giả lớn hơn, và giới thiệu cho tệp khán giả trẻ hơn những kho báu âm nhạc mà họ chưa biết đến.

Nhạc Remake: Thử thách sáng tạo lớn cho các nghệ sĩ

Ảnh: EDAM

Remake (cải tác/làm lại) thường chỉ những bài hát dựa trên một nguyên tác mà thay đổi những yếu tố then chốt, đôi khi giống với việc bắt đầu sản xuất, sáng tác hoàn toàn từ con số không. Remake khác nhiều so remix – vốn chỉ thay đổi phối trộn, một vài yếu tố trong nhạc.

Những sản phẩm này mở ra nhiều không gian sáng tạo hơn để nghệ sĩ thổi tính cá nhân vào nguyên tác, nhưng vẫn nên có những đặc trưng hòa âm phối khí lẫn thông điệp bài nhạc – một trách nhiệm mà người nghệ sĩ cải tác buộc phải làm vậy với sự trân trọng và tinh tế.

Nhìn chung, remake là một tác phẩm đưa quá khứ về với thực tại – một nghệ sĩ nên làm nó bằng sự tôn trọng nhưng không sùng kính, sao cho có thể đưa cảm giác hoài cổ và khả năng bắt nhịp xu hướng đi song hành thay vì lâm vào hai cực: quá cũ hoặc quá mới.

Ảnh: EDAM

Remake tưởng dễ dàng khi đã có một “nguyên liệu” là bài hát gốc để thực hiện, nhưng thực chất không phải là tác phẩm dành cho sự lười biếng. Có sẵn một sản phẩm gốc để dựa trên đó mà làm mới lại không phải là đường tắt về mặt sáng tạo, mà thực chất đưa ra một nhiệm vụ rất khác: Đọc từng lớp cảm xúc của bản gốc để thấu hiểu rồi mới bắt đầu sáng tác. Thử thách remake còn khó khăn hơn dành cho những nghệ sĩ nào dám chạm tay đến những bài hát mang tính biểu tượng văn hóa.

Ảnh: EDAM

Hình thức remake khá phổ biến với các nhóm nhạc Hàn. Nền âm nhạc của quốc gia này mạnh về hoạt động nhóm sau khoảng thời gian có nhiều ca sĩ solo, nên remake là hình thức cho phép điều chỉnh bài hát phù hợp với phần thể hiện của nhóm nhạc. K-pop đã có nhiều tác phẩm remake thành công như sau:

• Kingdom Come của Red Velvet trong album Perfect Velvet (2017), remake lại bài hát I Deserve More (2011) của Tenin. Phát triển từ một sản phẩm solo đến sản phẩm cho nhóm nhạc nữ 5 người, Kingdom Come thêm lời, nhiều adlibs và thay đổi gần như toàn bộ phần melody.
• Come Back Home của BTS trong dự án Time: Traveler (2017), remake lại ca khúc từ nhóm Seo Taiji & Boys. Trong phiên bản của BTS, hai thành viên j-hope và RM đã cùng chính Seo Taiji làm mới phần âm thanh và lời bài hát, nhưng giữ nguyên tinh thần phản ánh sự đổi thay của xã hội hiện diện trong bản gốc.
• Girls’ Generation của SNSD trong album cùng tên năm 2007, remake lại bài hát của Lee Seung Chul phát hành trong album Lee Seung-chul: Part 2 (1989). Bài hát được nhạc sĩ Kenzie điều chỉnh lại về nhịp độ, lời hát để phù hợp với màn thể hiện của nhóm chín thành viên.

Ảnh: EDAM

Điều làm nên một tác phẩm remake hay, chứng minh qua album A Flower Bookmark 3 của IU

Qua 3 album remake của mình, IU đều chứng minh cô là một nghệ sĩ giỏi remake với sự trân trọng và sáng tạo đúng mực. Trong album mới nhất, IU chọn làm sống lại sáu bản nhạc của Boohwal, Park Hye Kyung, Roller Coaster, Shin Jung Hyun, W.H.I.T.E và đặc biệt là Seo Taiji – nhóm nhạc thường được gán danh xưng người tiên phong cho làn sóng Hallyu ở thập niên 1980.

Khi nào nên táo bạo, và khi nào nên trung thành với bản gốc?

Về mặt kỹ thuật, IU thể hiện sự biến chuyển và khôn khéo của mình. Điều này là vô cùng cần thiết, vì cô phát hành album làm mới nhạc của những nghệ sĩ khác nhau, nên cô phải thay đổi phù hợp với nghệ sĩ, đồng thời cho thấy sự liền mặt cần có trong một album.

Có khi, cô thành kính từ phối khí đến hơi thở trong giọng hát với những bài hát có tính biểu tượng như Never Ending Story của ban nhạc Boowhal, giữ gìn “độ tinh khiết” nguyên bản của ca khúc qua thời gian. Bản gốc mở đầu với intro piano trữ tình, sau đó nối đến tiếng guitar điện theo kiểu tăng tiến crescendo (tăng dần về âm lượng hoặc cường độ) đặc trưng của rock ballad.

Trong bản remake của IU, cô giữ nguyên phần mở đầu piano, chỉ thêm thắt một lớp âm thanh đàn dây ở cuối để tạo nét riêng, sắp xếp lại chứ không xóa bỏ tiếng nhạc band ở điệp khúc đầu để phù hợp hơn với một bài hát cho nghệ sĩ solo. Cũng từ đó, bài hát cắt gọn sự kịch tính nhưng vẫn để lại dư âm kéo dài của một sáng tác biểu tượng.

Có khi, cô giải cấu trúc, tháo rời và lắp ghép lại để tạo nên một tác phẩm mới hoàn toàn.

Cô làm như vậy với bài A Beautiful Person. Tác phẩm remake của bài hát cùng tên của Shin Jung Hyun, được mệnh danh là “cha đẻ nhạc rock Hàn Quốc”, một người cũng có tinh thần “giải cấu trúc” táo bạo tương tự khi học hỏi rock phương Tây để tạo ra chất rock Hàn Quốc đậm tính Á Đông.

Tái hiện tinh thần sáng tạo của Shin Jung Hyun, IU không quỳ gối trước di sản mà chọn cách đứng song hành, biến A Beautiful Person thành bài nhạc đậm chất indie.

Với bài hát khác trong album, Red Sneakers, bản gốc theo thể loại rock thịnh hành lúc bấy giờ trở thành jazz-pop để phù hợp với giọng hát của IU. Square’s Dream không có phần hợp xướng như pháo hoa, cũng không còn dàn nhạc nhỏ kiểu xưa để mang đến những âm thanh mới hơn cho các khán giả hiện đại.

Nội dung mang tính thời đại nhưng không làm mất đi thông điệp ban đầu

A Beautiful Person biến tấu thông điệp đầy thuyết phục, chuyển từ lời ngợi khen một người phụ nữ đẹp trong bản gốc đến thông điệp tự yêu bản thân. Điều đó phù hợp với giọng hát nữ thể hiện lẫn cả thông điệp khích lệ của thời đại này.

Square’s Dream là một ví dụ khác rất đáng học hỏi. IU xem bài hát này là “một biểu tượng cảm xúc tuổi thơ mạnh mẽ như Baby Shark đối với người lớn hiện nay”. IU thay đổi một số từ ngữ của lời gốc để đưa bài hát gần gũi hơn với người nghe ngày nay, như đổi từ “báo sáng” trong lời gốc thành “smartphone”. Dù vẫn giữ nhịp shuffle dễ thương của bản gốc, nhưng bản IU không có phần hợp xướng như pháo hoa, cũng không còn dàn nhạc nhỏ kiểu xưa. Thay vào đó là âm thanh số tinh nghịch, với bass vững chãi nâng giọng IU.

Đầu tư dự án nhạc remake, IU chứng minh sự trưởng thành và năng lực kết nối âm nhạc

Ảnh: EDAM

Công cuộc làm mới các ca khúc cũ vốn là một thử thách dễ bị so sánh – làm tốt thì chỉ vừa đủ tiêu chuẩn, làm dở sẽ bị chê thậm tệ. Nhưng IU vẫn kiên trì theo đuổi hành trình này như một cách thổ lộ những nguồn cảm hứng sâu xa trong âm nhạc của mình, và bên cạnh đó là để giới thiệu lại những bài hát hay, lấy lời bảo chứng tên tuổi của một ca sĩ được quan tâm nhất hiện tại để đưa những cái tên bài hát, nghệ sĩ xưa cũ tiếp tục có lửa sống cho những thế hệ sau này.

Điều đáng khâm phục là dù mang theo tinh thần hoài niệm đầy thư thái, cô vẫn không bỏ lỡ hơi thở của xu hướng đương đại. Bản thân lựa chọn những bài hát remake của IU cũng thể hiện sự tiến triển: A Flower Bookmark (2014) remake những ca khúc ra đời trong thập niên 1980 – 1990, còn A Flower Bookmark 3 hiện tại chủ yếu có những bài đến từ thập niên 2000.

Như đã phân tích ở trên, IU không đơn thuần là chọn những bài nhạc hợp với mình nhất để remake, mà dự án chính là một nỗ lực sáng tạo thực thụ, vượt khỏi vùng an toàn từ cô. Kết hợp với giá trị và ý nghĩa lưu truyền âm nhạc đa thế hệ của nhạc remake, IU thực sự là một nghệ sĩ trưởng thành với khá năng tái khám phá bản thân, đóng góp trở lại cho ngành công nghiệp.

Sự tài giỏi của IU trong việc làm nhạc remake phản ánh trong những thành tích lớn mà chuỗi A Flower Bookmark đạt được.

Album đầu tiên phát hành năm 2014 đã mang về cho IU giải Nghệ sĩ của năm tại Melon Music Awards, đồng thời được đề cử cho hạng mục Album của năm.

A Flower Bookmark 3, mới phát hành vào ngày 27/05/2025 vừa qua, có bài hát chủ đề Never Ending Story ngay khi ra mắt đã nhanh chóng leo lên vị trí thứ 6 rồi 2 trên bảng xếp hạng Melon.

Ảnh: EDAM

Phải mất 8 năm kể từ A Flower Bookmark 2 mới có A Flower Bookmark 3. Dự án remake này rất quý giá với IU, cô không thể tùy tiện mở ra, và vì thế, cần có một khoảng lặng đủ dài để có thể xứng đáng tiếp tục. Nhưng thời điểm phát hành lại vô cùng phù hợp. Hàn Quốc đang có trào lưu hoài niệm nolja (nostalgia) hướng đến phim ảnh và lối sống. IU nhân dịp này để nhân rộng đến âm nhạc cho tất cả.

Và điều quan trọng nhất – dự án remake này vẫn đang tiếp diễn. Chỉ riêng việc tưởng tượng về chương tiếp theo cũng đủ để thấy: IU thực sự nghiêm túc và chân thành trong cách cô trò chuyện với thời gian và ký ức.

Ảnh: EDAM

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:

• BÍ QUYẾT NÀO GIÚP IU THU VỀ HƠN 30 TỶ WON NĂM 2024?

• TOP 12 PHIM HAY NHẤT CỦA IU LEE JI EUN KHÔNG THỂ KHÔNG XEM!

Harper’s Bazaar Việt Nam